Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар

Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 10 дугаар сарын төлөв байдал

Шинэчлэгдсэн: 2024-03-19 10:15:04

Гадаргын усны чанар

Тус лаборатори нь  усны чанарын хяналт-шинжилгээг хөтөлбөрийн дагуу 10 дугаар сард Богд-Улиастай дээд, доод цэг, Чигэстэй-Улиастай дээд, доод цэг, Идэр-Идэр, Идэр-Тосонцэнгэл дээд, доод цэг, Буянт-Отгон, Хүнгүй-Ургамал, Завхан-Дөрвөлжин, Тээл-Дөрвөлжин, Хар нуур-Дөрвөлжин зэрэг хяналт-шинжилгээний цэгүүдээс усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Тэдгээр сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны ууссан хүчилтөрөгчийн горим хэвийн байсан ба усны эрдэсжилт 62-359мг/л байв. 

 

2018 оны 10 дугаар сард хийсэн Завхан аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586:1998 усны чанарын стандартай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ. 

1 дүгээр хүснэгт

 

Усны харуулуудын нэр

Бохирдуулах бодис, мг/л

О2

БХХ5

ПИЧ

NH4

NO2

P

F

1

Богд-Улиастай-1

8.96

1.3

3.3

0.17

0.003

0.006

0.20

2

Богд- Улиастай-2

9.13

1.5

3.0

0.08

0.002

0.004

0.20

3

Чигэстэй- Улиастай-1

9.79

1.8

4.0

0.13

0.002

илр

0.33

4

Чигэстэй- Улиастай-2

9.63

1.2

3.2

0.10

0.001

илр

0.22

5

Идэр-Идэр

 

 

3.8

0.15

0.002

0.003

0.16

6

Идэр-Тосонцэнгэл-1

 

 

2.0

0.07

0.002

0.004

0.30

7

Идэр-Тосонцэнгэл-2

 

 

1.8

0.08

0.002

0.006

0.32

8

Буянт-Отгон

 

 

2.2

0.15

0.002

0.004

0.13

9

Хүнгүй-Ургамал

 

 

1.3

0.13

0.005

0.014

0.76

10

Завхан-Дөрвөлжин

 

 

1.8

0.12

0.003

0.007

0.35

11

Тээл-Дөрвөлжин

 

 

8.4

0.16

0.002

0.005

0.95

12

Хар нуур-Дөрвөлжин

 

 

8.0

0.16

0.002

0.006

1.02

MNS4586:1998

6<

3.0

10.0

0.50

0.020

0.100

1.50

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тайлбар: БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй

Богд гол: Отгонтэнгэрийн рашаан, түүний ар талын амнаас эх авсан рашааны гол Бага Богдтой, Өвөржоншт, Хөх нуруунаас эх авсан гол горхи нийлж Богдын гол болно. Богдын голын хяналтын дээд, доод 2 цэгээс сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 62-66мг/л-т хэлбэлзэж, хатуулаг 0.80мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 99-100  аммонийн азот 0.08-0.17мгN/л, нитритийн азот 0.002-0.003мгN/л, нитратын азот 0.34-0.35мгN/л, эрдэс фосфор 0.004-0.006мгP/л, байна.

Чигэстэй гол: Чигэстэй гол нь 1050 ам км ус хурах талбайтай, 28 км урт олон жилийн дундаж өнгөрөлт 4.85 шоо м/с болно. Чигэстэй голын дээд, доод 2 цэгээс сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 77-84мг/л-т хэлбэлзэж, хатуулаг 0.84-0.88мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 112-120  аммонийн азот 0.10-0.13мгN/л, нитритийн азот 0.001-0.002мгN/л, нитратын азот 0.23-0.31мгN/л, эрдэс фосфор илрээгүй байна.

Идэр гол: Идэр гол нь Хангайн нуруунаас эх авах бөгөөд Идэр сумын харуулын хяналтын цэгээс сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Идэр голын ус нь давсны ионы бүтцийн хувьд анионоос гидрокарбонатын ион зонхилж НСО3>SO4>CI байна. Харин катионоос кальцийн ион зонхилох ба катионы харьцаа Са>Mg>Na+K байна. рН-ийн хэмжээ 7.36-7.48 сул шүлтлэг устай. Голын усны эрдэсжилт 124-172мг/л-т хэлбэлзэж, хатуулаг 1.24-1.60мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 146-190  аммонийн азот 0.08-0.15мгN/л, нитритийн азот 0.002мгN/л, нитратын азот 0.16-0.36мгN/л, эрдэс фосфор 0.003-0.006мгР/л, байна.

Буянт гол: Буянт гол нь Хөх Сэрхий нурууны салбар уулс болох Тахилт уулнаас далайн түвшинээс дээш 3400 м орчим өндрөөс эх авч нийт 8366.9 км2 талбайгаас усжиж голын нийт урт 171.8 км болно. Отгон сумын Буянт-Отгон харуулын хяналтын цэгээс сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 91мг/л, хатуулаг 0.84мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 130  аммонийн азот 0.15мгN/л, нитритийн азот 0.002мгN/л, нитратын азот 0.18мгN/л, эрдэс фосфор 0.004мгP/л байна.

Хүнгүй гол: Завхан аймгийн Ургамал сумын нутгаар урсдаг Эрдэнэ-хайрхан сумын мухартын голоос эх авдаг Хүнгүй голын шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 359мг/л-т хэлбэлзэж, хатуулаг 2.84мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 375  аммонийн азот 0.13мгN/л, нитритийн азот 0.005мгN/л, нитратын азот 0.75мгN/л, эрдэс фосфор 0.014мгР/л, байна.

Завхан гол: Завхан гол нь Хангайн нурууны баруун хажууг хормойлон урсаж Айраг нуураар дамжин Хяргас нуурт цутгана. Голын ус хурах тайлбай 71210 ам км, 808 км урт, усны горимын хувьд зуны хур борооны үертэй голд хамрагдана. Завхан голын шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 257мг/л-т хэлбэлзэж, хатуулаг 1.64мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 287  аммонийн азот 0.12мгN/л, нитритийн азот 0.003мгN/л, нитратын азот 0.38мгN/л, эрдэс фосфор 0.007мгР/л, байна.  

Тээл гол: Завхан аймгийн Дөлвөлжин сумын Хар нуураас эх авдаг Тээл голын шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 307мг/л, хатуулаг 2.16мг-экв/л, урвалын орчин рH 7.02, цахилгаан дамжуулах чадвар 341  аммонийн азот 0.16мгN/л, нитритийн азот 0.002мгN/л, нитратын азот 0.13мгN/л, эрдэс фосфор 0.005мгР/л, байна.

 

Хар нуур: Завхан аймгийн Дөрвөлжин сумын нутагт оршдог хурын усаар тэжээгддэг нуур юм. Хомын хоолой Тээл голруу цутгадаг. Хар нуурын шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 320мг/л, хатуулаг 2.16мг-экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 352  аммонийн азот 0.16мгN/л, нитритийн азот 0.002мгN/л, нитратын азот 0.09мгN/л, эрдэс фосфор 0.006мгР/л, байна.

Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ

 10 дугаар сард, Завхан аймгийн хаягдал ус цэвэрлэх Төв цэвэрлэх байгууламж /цаашид ЦБ гэх/-ийн орох, гарах цэгээс авсан бохир усны сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжуудаас гарч байгаа ус 91.2%-ийн цэвэршилттэй байжээ.

Шинжилгээний дүнг MNS4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад харьцуулан 2 дугаар хүснэгтэд үзүүллээ.

2 дугаар хүснэгт

Улиастай сумын Төв ЦБ-аас сорьц авсан цэг

рН

Ж/б

мг/л

БПК5

мг/л

ПИЧ

мг/л

Нийт азот мг/л

 

P

мг/л

SO4

мг/л

MNS 4943:2015   /ЗДХ/

6- 9

30

20

20

15

 

 

орох

7.20

27.6

80.0

10.0

 

 

 

гарах

7.17

7.6

7.0

6.0

4.49

0.750

29.0

Цэвэршилт, хувь

91.2%

 

ЗАВХАН АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВ

Холбоотой мэдээний жагсаалт

Гарчиг Үүсгэсэн огноо Шинэчлэгдсэн огноо Хандалт
Гадаргын усны 2024 оны 02 сарын төлөв 2024-02-08 1970-01-01 41
Гадаргын усны 2024 оны 01 сарын төлөв 2024-01-24 1970-01-01 36
Усны 2023 оны төлөв байдлын тайлан 2024-01-24 1970-01-01 40
Гадаргын усны 2023 оны 12 сарын төлөв 2023-12-26 1970-01-01 64
Гадаргын усны 2023 оны 11 сарын төлөв 2023-11-21 1970-01-01 58
Гадаргын усны 2023 оны 10 сарын төлөв 2023-10-18 1970-01-01 112
Гадаргын усны 2023 оны 09 сарын төлөв 2023-09-22 1970-01-01 104
Гадаргын усны 2023 оны 08 сарын төлөв 2023-08-17 1970-01-01 133
Гадаргын усны 2023 оны 07 сарын төлөв 2023-07-20 1970-01-01 106
Гадаргын усны 2023 оны 06 сарын төлөв 2023-06-22 1970-01-01 117
Гадаргын усны 2023 оны 05 сарын төлөв 2023-05-19 1970-01-01 146
Гадаргын усны 2023 оны 04 сарын төлөв 2023-04-28 1970-01-01 132
Гадаргын усны 2023 оны 03 сарын төлөв 2023-03-28 1970-01-01 96
Гадаргын усны 2023 оны 02 сарын төлөв 2023-02-20 1970-01-01 148
Гадаргын усны 2023 оны 01 сарын төлөв 2023-01-20 1970-01-01 154
Усны 2022 оны төлөв байдлын тайлан 2023-01-16 1970-01-01 385
Гадаргын усны 2022 оны 12 сарын төлөв 2022-12-16 1970-01-01 135
Гадаргын усны 2022 оны 11 сарын төлөв 2022-11-17 1970-01-01 236
Гадаргын усны 2022 оны 10 сарын төлөв 2022-10-24 1970-01-01 257
Гадаргын усны 2022 оны 09 сарын төлөв 2022-09-19 1970-01-01 266
Гадаргын усны 2022 оны 08 сарын төлөв 2022-08-24 1970-01-01 375
Гадаргын усны 2022 оны 07 сарын төлөв 2022-07-21 1970-01-01 246
Гадаргын усны 2022 оны 06 сарын төлөв 2022-06-30 1970-01-01 436
Гадаргын усны 2022 оны 05 сарын төлөв 2022-06-02 1970-01-01 288
Гадаргын усны 2022 оны 04 сарын төлөв 2022-04-25 1970-01-01 307
Гадаргын усны 2022 оны 03 сарын төлөв 2022-03-18 1970-01-01 284
Гадаргын усны 2022 оны 02 сарын төлөв 2022-02-23 1970-01-01 370
Гадаргын усны 2022 оны 01 сарын төлөв 2022-01-18 1970-01-01 425
Гадаргын усны 2021 оны 12 сарын төлөв 2021-12-28 1970-01-01 873
Гадаргын усны 2021 оны 11 сарын төлөв 2021-11-15 1970-01-01 850
Гадаргын усны 2021 оны 10 сарын төлөв 2021-10-22 1970-01-01 396
Гадаргын усны 2021 оны 09 сарын төлөв 2021-09-20 1970-01-01 524
Гадаргын усны 2021 оны 08 сарын төлөв 2021-08-12 1970-01-01 640
Гадаргын усны 2021 оны 07 сарын төлөв 2021-07-24 1970-01-01 761
Гадаргын усны 2021 оны 06 сарын төлөв 2021-06-28 1970-01-01 658
Гадаргын усны 2021 оны 05 сарын төлөв 2021-05-14 1970-01-01 581
Гадаргын усны 2021 оны 04 сарын төлөв 2021-04-22 1970-01-01 336
Гадаргын усны 2021 оны 03 сарын төлөв 2021-04-02 1970-01-01 379
Гадаргын усны 2021 оны 02 сарын төлөв 2021-02-26 1970-01-01 527
Гадаргын усны 2021 оны 01 сарын төлөв 2021-01-29 1970-01-01 680
Хаягдал усны 12 сарын төлөв 2020-12-31 1970-01-01 541
Гадаргын усны 12 сарын төлөв 2020-12-31 1970-01-01 434
Гадаргын усны 11 сарын төлөв 2020-11-24 1970-01-01 480
Хаягдал усны 11 сарын төлөв 2020-11-24 1970-01-01 345
Гадаргын усны 10 сарын төлөв 2020-11-02 1970-01-01 637
Хаягдал усны 10 сарын төлөв 2020-11-02 1970-01-01 351
Гадаргын усны 09 сарын төлөв 2020-09-29 1970-01-01 745
Хаягдал усны 09 сарын төлөв 2020-09-29 1970-01-01 1012
Гадаргын усны 08 сарын төлөв 2020-09-02 1970-01-01 580
Хаягдал усны 08 сарын төлөв 2020-09-02 1970-01-01 373
Гадаргын усны 07 сарын төлөв 2020-07-28 1970-01-01 358
Хаягдал усны 07 сарын төлөв 2020-07-28 1970-01-01 344
Завхан аймгийн усны чанарын 2020 оны 06 дугаар сарын төлөв байдал 2020-06-26 1970-01-01 428
Завхан аймгийн Хаягдал усны чанарын 2020 оны 06 дугаар сарын төлөв 2020-06-26 1970-01-01 413
Завхан аймгийн усны чанарын 2020 оны 05 дугаар сарын төлөв байдал 2020-05-21 1970-01-01 705
Завхан аймгийн Хаягдал усны чанарын 2020 оны 05 дугаар сарын төлөв 2020-05-21 1970-01-01 714
Завхан аймгийн Хаягдал усны чанарын 2020 оны 04 дүгээр сарын төлөв 2020-05-04 1970-01-01 658
Завхан аймгийн усны чанарын 2020 оны 04 дүгээр сарын төлөв байдал 2020-05-01 1970-01-01 897
Завхан аймгийн усны чанарын 2020 оны 03 дугаар сарын төлөв байдал 2020-03-25 1970-01-01 588
Завхан аймгийн усны чанарын 2020 оны 02 дугаар сарын төлөв байдал 2020-02-27 1970-01-01 474
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2020 оны 01 дүгээр сарын төлөв байдал 2020-01-15 1970-01-01 747
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 12 дугаар сарын төлөв байдал 2019-12-31 1970-01-01 534
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 11 дүгээр сарын төлөв байдал 2019-11-29 1970-01-01 901
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 10 дугаар сарын төлөв байдал 2019-10-30 1970-01-01 1016
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 9 дүгээр сарын төлөв байдал 2019-10-01 1970-01-01 1400
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 8 дугаар сарын төлөв байдал 2019-08-22 1970-01-01 975
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 7 дугаар сарын төлөв байдал 2019-07-31 1970-01-01 709
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 6 дугаар сарын төлөв байдал 2019-06-28 1970-01-01 973
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 5 дугаар сарын төлөв байдал 2019-05-29 1970-01-01 1362
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 4 дүгээр сарын төлөв байдал 2019-05-07 1970-01-01 1181
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 03 дугаар сарын төлөв байдал 2019-03-26 1970-01-01 1067
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 2 дугаар сарын төлөв байдал 2019-02-19 1970-01-01 940
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2019 оны 1 дүгээр сарын төлөв байдал 2019-01-21 1970-01-01 1589
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 12 дүгаар сарын төлөв байдал 2019-01-02 1970-01-01 922
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 11 дүгээр сарын төлөв байдал 2018-11-30 1970-01-01 1021
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 7 дугаар сарын төлөв байдал 2018-08-01 1970-01-01 1395
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 6 дугаар сарын төлөв байдал 2018-06-27 1970-01-01 1430
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 5 дугаар сарын төлөв байдал 2018-05-28 1970-01-01 1490
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2018 оны 4 дүгээр сарын төлөв байдал 2018-05-02 1970-01-01 2186
Завхан аймгийн усны чанарын 2018 оны 3 дугаар сарын төлөв байдал 2018-03-26 1970-01-01 1685
Завхан аймгийн Цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлсэн усны чанарын 2018 оны 2 дугаар сарын төлөв байдал 2018-02-27 1970-01-01 1526
Завхан аймгийн Цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлсэн усны чанарын 2018 оны 1 дүгээр сарын төлөв байдал 2018-01-29 1970-01-01 1734
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 12 дугаар сарын төлөв байдал 2017-12-22 1970-01-01 1233
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 11 дүгээр сарын төлөв байдал 2017-11-21 1970-01-01 777
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 10 дугаар сарын төлөв байдал 2017-10-30 1970-01-01 774
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 9 дүгээр сарын төлөв байдал 2017-09-20 1970-01-01 1429
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 8 дугаар сарын төлөв байдал 2017-08-29 1970-01-01 1536
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 7 дугаар сарын төлөв байдал 2017-07-18 1970-01-01 1325
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 6 дугаар сарын төлөв байдал 2017-07-04 1970-01-01 1570
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 5 дугаар сарын төлөв байдал 2017-06-06 1970-01-01 1466
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 4 дүгээр сарын төлөв байдал 2017-04-27 1970-01-01 1600
Завхан аймгийн гадаргын усны чанарын 2017 оны 3 дугаар сарын төлөв байдал 2017-03-31 1970-01-01 1195
ЗАВХАН АЙМГИЙН ТӨВ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖИЙН ХАЯГДАЛ УСНЫ ЧАНАРЫН ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ 2017 ОНЫ 02 ДУГААР САРЫН ТӨЛӨВ БАЙДАЛ 2017-03-16 1970-01-01 1245